Lễ Vu Lan báo hiếu: Những việc nên và không nên làm là gì?

Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về những việc nên làm và không nên làm vào dịp rằm tháng 7 - Lễ Vu Lan báo hiếu này.

1. Những việc nên làm trong mùa Vu Lan báo hiếu

1.1. Chuẩn bị mâm cơm cúng ông bà tổ tiên

Trong lễ Vu Lan và rằm tháng 7, mỗi gia đình đều chuẩn bị mâm cúng dâng lên ông bà tổ tiên để thể hiện tấm lòng thành kính. Mâm cúng có ý nghĩa cầu mong sung túc, mạnh khỏe và mùa màng thuận lợi. Các lễ vật thường bao gồm:

• Cơm trắng: Tượng trưng cho sự tinh khiết và lòng hiếu thảo.
• Xôi: Món ăn truyền thống thể hiện sự no đủ và sung túc.
• Gà luộc: Biểu tượng cho sự may mắn và cát tường.
• Trái cây: Đem lại sự tươi mới và tràn đầy sinh lực.
• Nhang, đèn: Dùng để thắp lên bàn thờ, tượng trưng cho sự kính trọng và tưởng nhớ.

Trong lễ Vu Lan và rằm tháng 7, mỗi gia đình đều chuẩn bị mâm cúng dâng lên ông bà tổ tiên để thể hiện tấm lòng thành kính.

1.2. Đi chùa cầu bình an

Lễ Vu Lan là một trong những lễ hội lớn nhất của Phật giáo. Những người theo tín ngưỡng này sẽ đến thăm viếng chùa, thực hiện cúng dường, quy y tam bảo. Đi chùa không chỉ thể hiện tấm lòng thành với Đức Phật mà còn mong ngài phù hộ cho gia đình hạnh phúc và bình an. Khi đi chùa, bạn nên chú ý ăn mặc lịch sự và kín đáo để giữ gìn sự tôn nghiêm ở chốn linh thiêng.

1.3. Tham gia hoạt động "bông hồng cài áo"

Nghi lễ "Bông hồng cài áo" được thực hiện thường xuyên vào mỗi mùa Vu Lan tại các ngôi chùa. Mỗi màu hoa hồng tượng trưng cho những ý nghĩa khác nhau:

• Bông hồng đỏ: Dành cho những ai may mắn còn cha mẹ.

• Bông hồng trắng: Cho những người cha mẹ đã rời xa trần gian.

Đây là một trong những nghi lễ linh thiêng và tốt đẹp, thể hiện tấm lòng hiếu thảo đối với cha mẹ.

Nghi lễ "Bông hồng cài áo" được thực hiện thường xuyên vào mỗi mùa Vu Lan tại các ngôi chùa.

1.4. Tặng quà cho ông bà, cha mẹ

Nếu còn ông bà, cha mẹ, đây là cơ hội tuyệt vời để bày tỏ tấm lòng với họ. Để chọn được những món quà phù hợp, bạn nên dựa vào sở thích, nhu cầu và thói quen của ông bà, cha mẹ. Đôi khi, những món quà không chỉ nằm ở vật chất mà còn nằm ở tấm lòng và tình yêu thương. Thể hiện sự biết ơn đến các đấng sinh thành là một giá trị nhân văn và cao cả.

1.5. Thăm viếng mộ ông bà tổ tiên

Lễ Vu Lan là dịp để bạn có cơ hội nhớ về cội nguồn và tri ân ông bà, tổ tiên, và những người đã mất. Đây là cơ hội để bày tỏ lòng tưởng nhớ, cầu nguyện cho gia đình bình an và khỏe mạnh. Thăm viếng mộ cũng giúp bạn kết nối với quá khứ, nhắc nhở về công ơn và truyền thống gia đình.

Lễ Vu Lan là dịp để bạn có cơ hội nhớ về cội nguồn và tri ân ông bà, tổ tiên, và những người đã mất.

2. Những việc không nên làm trong mùa Vu Lan báo hiếu

Bên cạnh những việc nên làm, có một số điều kiêng kỵ mà bạn cần lưu ý vào dịp rằm tháng 7 này.

• Không nên sát sinh:

Theo quan niệm ngày xưa, rằm tháng 7 âm lịch không nên thực hiện sát sinh. Việc làm này có thể ảnh hưởng đến các thành viên trong gia đình, gây ra ốm đau, khó khăn trong làm ăn. Do đó, rằm tháng 7 hàng năm bạn nên ăn chay, tích đức, làm việc thiện cho bản thân và gia đình.

• Tránh tổ chức tiệc cưới hỏi, khai trương:

Việc tránh tổ chức tiệc cưới hỏi, khai trương vào rằm tháng 7 xuất phát từ quan niệm dân gian và tín ngưỡng tâm linh của người Việt Nam. Tổ chức tiệc cưới hỏi, khai trương trong tháng này có thể gây ảnh hưởng đến sự may mắn và hanh thông của gia chủ. Trong quá trình kinh doanh, có thể gặp nhiều khó khăn và cản trở. Do đó, mọi người ít khi tổ chức các tiệc cưới hỏi hay khai trương vào dịp này.

• Không làm chuyện xấu:

Theo quan niệm của Phật giáo, vào rằm tháng 7, các vong linh lang thang ở nhiều nơi trên trần gian. Làm những chuyện không tốt sẽ ảnh hưởng đến bản thân, thường xuyên gặp khó khăn trong cuộc sống. Gây ảnh hưởng đến người khác sẽ gặp bất an, muộn phiền.

• Không đi chơi đêm:

Trong tháng cô hồn, người ta tin rằng không nên đi chơi đêm vì dễ gặp phải các vong linh và những điều không may mắn. Do đó, bạn nên hạn chế ra đường vào ban đêm, đặc biệt là vào các ngày rằm tháng 7.

• Không nhổ lông chân:

Một trong những điều kiêng kỵ trong tháng 7 là không nên nhổ lông chân. Quan niệm dân gian cho rằng việc này sẽ khiến tài lộc của bạn bị giảm sút, gặp nhiều khó khăn trong công việc và cuộc sống.

• Không tắm, bơi lội dưới sông, ao, hồ:

Trong tháng cô hồn, tắm và bơi lội dưới sông, ao, hồ được xem là nguy hiểm vì dễ gặp phải các linh hồn, có thể dẫn đến tai nạn hoặc những điều không mong muốn.

• Không nên làm những việc quan trọng:

Trong tháng 7, mọi người thường tránh làm những việc quan trọng như xây nhà, chuyển nhà, mua sắm lớn, hoặc thực hiện các dự án lớn. Quan niệm cho rằng tháng này không thuận lợi cho những công việc quan trọng và dễ gặp phải rủi ro.

• Không phơi quần áo ngoài trời vào buổi tối:

Theo quan niệm dân gian, phơi quần áo ngoài trời vào buổi tối trong tháng 7 sẽ dễ bị vong linh "mượn" để mặc, dẫn đến việc bạn sẽ gặp phải những điều không may mắn, bất an.

Theo quan niệm dân gian, phơi quần áo ngoài trời vào buổi tối trong tháng 7 sẽ dễ bị vong linh "mượn" để mặc

3. Cúng Lễ Vu Lan và cúng cô hồn khác nhau như thế nào?

Lễ Vu Lan và cúng cô hồn là hai nghi lễ quan trọng trong tháng 7 âm lịch, nhưng chúng có những đặc điểm và mục đích khác nhau. Dưới đây là những điểm khác biệt chính giữa cúng lễ Vu Lan và cúng cô hồn.

Thời điểm cúng:

• Cúng Vu Lan: Thường được thực hiện vào buổi sáng ngày 15 tháng 7 âm lịch. Đây là thời điểm mà các gia đình chuẩn bị mâm cúng để dâng lên bàn thờ Phật, gia tiên, hoặc trong nhà.
• Cúng Cô Hồn: Diễn ra từ chiều ngày 2 đến ngày 14 tháng 7 âm lịch. Lễ cúng này thường được thực hiện vào buổi chiều và tối, với mục đích xua đuổi ma quỷ, cầu bình an cho gia đình.

Mâm cúng:

• Cúng Vu Lan: Gồm hai mâm cúng, một mâm chay cúng thần linh và một mâm mặn cúng gia tiên. Các món ăn không bắt buộc phải theo quy chuẩn mà có thể tùy theo điều kiện và hoàn cảnh của từng gia đình. Thông thường, mâm cúng bao gồm các món như cơm trắng, xôi, gà luộc, trái cây, và nhang đèn.
• Cúng Cô Hồn: Mâm cúng cô hồn thường phải có các vật phẩm bắt buộc như muối, gạo, vàng mã, tiền giấy, cháo, và bỏng ngô. Sau khi thực hiện nghi thức cúng lễ, cần rải gạo, muối, và bánh ra ngoài sân và đốt giấy tiền, vàng mã để xua đuổi ma quỷ.

Mục đích:

• Cúng Vu Lan: Mục đích chính là để tỏ lòng thành kính, biết ơn ông bà, tổ tiên, và những người đã khuất. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo và tri ân đối với cha mẹ và các bậc tiền nhân.
• Cúng Cô Hồn: Mục đích là để xua đuổi ma quỷ, cầu bình an cho gia đình. Theo quan niệm dân gian, vào tháng cô hồn, Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan để xá tội cho các linh hồn và vong nhân, do đó cần thực hiện cúng cô hồn để tránh bị quấy nhiễu.

Vị trí đặt mâm cúng:

• Cúng Vu Lan: Mâm cúng thường được đặt trên bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên, hoặc trong nhà.
• Cúng Cô Hồn: Mâm cúng cô hồn thường được đặt ngoài sân, nơi mà các vong linh có thể dễ dàng tiếp cận.

4. Nên cúng lễ Vu Lan ở nhà hay ở chùa?

Cúng lễ Vu Lan rằm tháng 7 là nghi lễ tưởng nhớ tổ tiên, thể hiện tấm lòng tri ân, báo hiếu nên bạn hoàn toàn có thể tự tay chuẩn bị mâm cúng và thực hiện cúng lễ Vu Lan tại nhà. Đối với các gia đình có theo đạo Phật, họ thường cúng lễ Vu Lan ở chùa trước, sau đó nấu thêm mâm cúng dâng lên bàn thờ gia tiên để bày tỏ tấm lòng thành kính, hiếu thảo.

4.1. Chuẩn bị mâm cúng tại nhà

Để cúng lễ Vu Lan tại nhà, bạn cần chuẩn bị một mâm cúng với các lễ vật cơ bản như sau:

• Cơm trắng: Tượng trưng cho sự tinh khiết và lòng hiếu thảo.
• Xôi: Món ăn truyền thống thể hiện sự no đủ và sung túc.
• Gà luộc: Biểu tượng cho sự may mắn và cát tường.
• Trái cây: Đem lại sự tươi mới và tràn đầy sinh lực.
• Nhang, đèn: Dùng để thắp lên bàn thờ, tượng trưng cho sự kính trọng và tưởng nhớ.

4.2. Cúng ở chùa

Đối với những người theo đạo Phật, cúng lễ Vu Lan ở chùa là một phần không thể thiếu. Tại chùa, các nghi lễ thường bao gồm dâng hương, cúng dường, và tham gia các buổi lễ cầu an, cầu siêu cho các linh hồn và vong nhân. Sau khi cúng ở chùa, nhiều gia đình còn mang lộc về nhà để thêm phần may mắn và bình an.

Kết luận

Lễ Vu Lan Báo Hiếu không chỉ là dịp để bày tỏ lòng hiếu thảo đối với cha mẹ, ông bà, và tổ tiên mà còn là cơ hội để sống đúng với giá trị truyền thống và lòng từ bi, nhân ái. Thực hiện những nghi lễ và hoạt động ý nghĩa trong dịp này sẽ giúp bạn nhắc nhở và củng cố tinh thần hiếu đạo, tri ân và lòng biết ơn đối với những người đã sinh thành và dưỡng dục. Đồng thời, tuân thủ những điều kiêng kỵ cũng giúp bạn tránh được những rủi ro và giữ gìn sự bình an cho bản thân và gia đình.